Động tiêu và gì, các loại tiêu trúc.

Động tiêu có rất nhiều loại, xét trên nhiều phương diện khác nhau, ở mỗi phương diện, động tiêu sẽ được phân thành nhiều loại khác nhau, vì vậy, nếu tổng hợp lại, sẽ có rất nhiều loại tiêu (nhạc cụ). Các phương diện cần xét đến đó là:

• Loại nguyên liệu chế tạo động tiêu: Loại nguyên liệu chế tạo tiêu sẽ có ảnh hưởng 1 phần đến âm sắc của cây động tiêu đó. Động tiêu có thể được làm bằng trúc, bằng nứa, bằng gỗ, bằng nhựa, hay bằng inox. Vậy nên chúng ta có thể chia động tiêu thành tiêu trúc, tiêu nứa, tiêu gỗ, tiêu nhựa, … Tuy nhiên, hầu hết động tiêu hiện nay đều được làm bằng trúc. Nói kỹ hơn về tiêu trúc chúng ta sẽ có các loại tiêu như tiêu trúc tím, tiêu trúc Việt (tiêu trúc Gia Bình, Cao Bằng, Bắc Cạn, tiêu trúc Đà Lạt, …)
• Hệ tiêu (hệ bấm và thang âm của động tiêu): hệ bấm và thang âm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cách cầm, cách chơi, hệ nốt nhạc nên đây là một yếu tố rất quan trọng. Hiện nay tiêu được chia làm các hệ như hệ tiêu bát khổng (tiêu 8 lỗ 6-1-1), hệ tiêu 6 lỗ (hệ 4-2, hệ 5-1 hoặc hệ 4-1-1), hệ tiêu 9 lỗ (hệ tiêu bát khổng cải tiến thêm lỗ fa thăng),  hệ tiêu Việt Nam 10 lỗ, 11 lỗ, 12 lỗ, …
• Tone của tiêu: Mỗi cây tiêu cùng một hệ tiêu sẽ có hệ bấm và thang âm như nhau (nói đúng ra là giai điệu các nốt nhạc tương xứng giống nhau), tuy nhiên nốt thấp nhất lại khác nhau, hay ở giọng khác nhau. Ví dụ cây tiêu đô C4 có giọng đô trưởng ở quảng 8 thứ 4, có nốt thấp nhất là nốt Đô4.

Xem thêm: Các loại động tiêu

Nên chọn loại động tiêu nào:

• Lựa chọn tiêu Việt vì tiêu Việt được shop chế tạo thủ công nên âm chuẩn hơn, phù hợp với nhiệt độ ở Việt Nam hơn. Tiêu Việt tại shop có thể chế tạo nhiều hệ bấm khác nhau tùy theo yêu cầu và miệng thổi cũng đa dạng hơn.
• Lựa chọn động tiêu Tàu vì động tiêu Tàu thường đẹp mắt hơn. Nhưng tiêu Tàu thường bị cao và có nốt Si non. Tiêu Tàu thường có khớp nối, có thể hiệu chỉnh 1 phần cao độ âm.
• Lựa chọn tiêu trúc tím vì âm của trúc tím khá đặc trưng, nghe rền và có nét đặc biệt riêng.
• Lựa chọn tiêu trúc Việt nếu thích màu âm của tiêu trúc Việt, ngọt và trong hơn.
• Lựa chọn tiêu tone Đô C4 là loại tiêu phổ thông nhất, nếu tay ngắn có thể sử dụng tiêu tone Rê D4 cho dễ bấm.
• Lựa chọn hệ tiêu bát khổng 6-1-1 hoặc hệ bát khổng tiêu 4-1-1 là 2 hệ tiêu dể bấm nhất và phổ thông nhất hiện nay. Tuy nhiên hệ này khuyết mất nốt đô# (nốt Fa # có thể khoét thêm).
• Lựa chọn hệ tiêu việt 10 lỗ, 11 lỗ, 12 lỗ nếu cần sử dụng nhiều nốt thăng giáng và chơi tốt hơn ở quảng 3, quảng 4. Tuy nhiên, hệ này khá khó chơi và cần thời gian tập luyện.

Xem thêm bài viết Nên chọn mua tiêu trúc loại nào, tone gì – các loại động tiêu trúc

Những ưu điểm của động tiêu trúc:

• Âm thanh trầm ấm vì tiêu thường làm với tone trầm như đô trầm C4, rê trầm D4, hoặc các tone siêu trầm như si trầm B3, Si giáng siêu trầm Bb3, La siêu trầm A3 hoặc trầm hơn. Khác với sáo Đô C5, tiêu Đô trầm hơn sáo Đô 1 quảng 8.
• Cây tiêu trúc to và dài và thổi dọc, đôi lúc nhìn người thổi tiêu có phong thái khác với sáo. So với sáo trầm và siêu trầm (cùng tone với tiêu) thì tiêu dể thổi hơn và âm sắc có chút khác biệt, ấm và rền âm hơn.

Những nhược điểm của động tiêu trúc:

• Tiêu thường có lỗ bấm xa nhau nên khó chơi hơn sáo, các lỗ phải làm lệch nhau để đảm bảo bấm được nên hệ bấm, cách bấm các nốt khác sáo. Nhược điểm này nhiều hơn ở sáo các tone trầm và siêu trầm.

Giá động tiêu ở shop và ở thị trường:

• Tiêu trúc Việt giá rẻ từ 200k 250k.
• Động tiêu Việt loại tốt và Vip giá từ 300k 350k 400k 450k 500k 550k 600k 650k 700k.
• Động tiêu Trung Quốc với nhiều mức giá từ 200k, 300k đến 800k.
• Tiêu trúc tím các loại có mức giá từ 200k trở lên.
• Các mức giá tại shop đều rẻ hơn thị trường và quan trọng hơn, shop định giá chuẩn theo cả chất lượng âm thanh và hình thức, chứ không chỉ bán tiêu theo mẫu mã (đặc biệt là động tiêu Tàu được chỉnh âm lại và phân giá khác nhau theo chất lượng thành các dòng tiêu tuyển 1, tuyển 2, tuyển 3, … có âm tốt hơn dòng tiêu thường như hình thức tương tự).