Sáo ngang Việt Nam

Sáo trúc, sáo nứa Việt Nam là những cây sáo được chế tạo bằng cây nứa, hoặc cây trúc, tên thường gọi là sáo trúc. Thường thì hiện tại những cây sáo được làm bằng nứa nhiều hơn nhưng cái tên quen thuộc “sáo trúc” dường như đã đi vào lòng người từ cái thời xa xưa, thời của những bậc tiền bối chơi sáo trên những cánh đồng, những buổi chiều chăn trâu, thả diều,… hay những đêm thanh vắng. Tiếng sáo trúc và cây sáo trúc đã là như thế. Giờ đây, tôi say mê chế tác những cây sáo của mình, tập thổi sáo, và cùng với mọi người phát triển nền văn hóa dân tộc đã từ xa xưa ấy.

Bài viết này của mình chỉ nói kỹ hơn 1 chút về sáo ngang, bài viết Cây sáo trúctrong chuyên mục các loại tiêu sáo đã nói rất chi tiết về nó rồi, mọi người có thể vào đó đọc thêm.

Để một cây sáo được xem là tốt bao nhiêu thì ngoài chất lượng của nguyên liệu là những ống trúc, nứa, … người nghệ nhân, người làm ra nó phải bỏ ra bấy nhiêu tâm huyết. Cây sáo cần một độ chuẩn nhất định, tôi không nói nó là chuẩn 100% vì không có cái chuẩn đó, đơn giản vì cao độ còn phụ thuộc vào người chơi nó. Cái quan trọng nữa, xét về một khía cạnh cảm thụ sâu sắc, nó còn quan trọng hơn độ chuẩn đó là màu âm của cây sáo. Màu âm của cây sáo bao gồm: độ vang, độ êm mượt, …và âm sắc, nó một phần phụ thuộc vào người chơi, một phần phụ thuộc vào nguyên liệu và một phần nữa là ở việc khoét lỗ thổi, lỗ bấm như thế nào, xử lý chi tiết như thế nào. Vậy nên, kinh nghiệm, tâm huyết, …của người chế tác chiếm vai trò rất quan trọng. Những người bán sáo thường có câu: ” nứa dởm vào tay người làm giỏi thì cũng vứt, nứa tốt vào tay người không biết làm cũng vứt”.

Sáo ngang có hai hệ bấm chính là 6 lỗ và 10 lỗ